Trẻ bị viêm mũi họng: Có nên dùng kháng sinh? Giải đáp từ Chuyên gia Nhi khoa

Khi trẻ bị viêm mũi họng, câu hỏi lớn nhất của ba mẹ là: “Trẻ bị viêm mũi họng có nên dùng kháng sinh không?”. Bài viết này sẽ cung cấp câu trả lời từ chuyên gia Nhi Khoa, giúp ba biết khi nào thực sự cần dùng thuốc và cách nhận biết khi nào cần đưa trẻ đi khám bác sĩ.

Vì sao ba mẹ nghĩ đến kháng sinh đầu tiên khi con bị viêm mũi họng?

Con sốt, con ho quấy khóc, con mệt mỏi… ba mẹ nào cũng sốt ruột và mong con chóng khỏi. Trong tâm trí nhiều người, kháng sinh được mặc định là “thuốc đặc trị” cho các bệnh viêm nhiễm, chữa bệnh nhanh.

Trẻ bị viêm họng có nên dùng kháng sinh?

Tuy nhiên để điều trị hiệu quả, ba mẹ cần hiểu đúng nguyên nhân gây bệnh. Có nhiều yếu tố khiến bé mắc bệnh viêm mũi họng, nhưng chủ yếu là do:

• Virus: Hầu hết các trường hợp viêm mũi họng ở trẻ là do virus gây ra. Ví dụ điển hình là virus cúm hay virus hợp bào hô hấp (RSV). Các bệnh do virus thường có thể tự khỏi trong vòng 7-10 ngày mà không cần điều trị đặc hiệu, bởi cơ thể trẻ sẽ tự sản xuất kháng thể để chống lại chúng.

• Vi khuẩn: Bệnh viêm mũi họng có thể do liên cầu khuẩn nhóm A gây viêm họng hạt, hoặc các loại vi khuẩn khác có thể gây bội nhiễm sau khi virus tấn công.

• Các nguyên nhân khác: Các yếu tố như dị ứng, tiếp xúc với khói bụi, không khí ô nhiễm, hoặc sự thay đổi đột ngột của thời tiết cũng có thể kích hoạt hoặc làm nặng thêm các triệu chứng viêm mũi họng ở trẻ.

Kháng sinh chỉ có tác dụng điều trị các bệnh nhiễm khuẩn do vi khuẩn. Chúng hoàn toàn không có tác dụng với virus. Vì vậy, việc dùng kháng sinh để trị bệnh viêm mũi họng do virus sẽ không giúp trẻ mau khỏe. Ngược lại, điều này còn có thể mang đến tác động xấu cho sức khỏe của trẻ.

Dùng kháng sinh sai cách: Lợi bất cập hại cho sức khỏe của trẻ

Việc tự ý cho trẻ dùng kháng sinh khi không có chỉ định của bác sĩ có thể dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng:

1. Rối loạn tiêu hóa

Kháng sinh tiêu diệt cả vi khuẩn có hại lẫn lợi khuẩn trong đường ruột của trẻ, có thể gây nên tình trạng tiêu chảy, táo bón, biếng ăn. Sự mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng của trẻ.

2. Tăng nguy cơ kháng kháng sinh

Khi dùng sai bệnh hoặc sai liều, vi khuẩn tiếp xúc với kháng sinh nhưng không bị tiêu diệt hoàn toàn. Chúng sẽ trở nên “lì đòn”, tạo ra các chủng siêu vi khuẩn kháng thuốc. Do đó, nếu trẻ thực sự bị nhiễm khuẩn trong tương lai, việc điều trị sẽ vô cùng khó khăn.

Dùng kháng sinh sai cách làm tăng nguy cơ kháng thuốc kháng sinh

3. Gây nên tác dụng phụ

Trẻ có thể bị dị ứng, phát ban, mẩn ngứa do các tác dụng phụ không mong muốn của thuốc. Ngoài ra, việc dùng kháng sinh không đúng chỉ định còn có thể gây ra nhiều phản ứng bất lợi khác trên các cơ quan như gan và thận.

Xem thêm: Viêm mũi họng không chỉ là bệnh: Giải mã tác động lâu dài đến sức khỏe trẻ

Dấu hiệu nào cho thấy trẻ cần gặp bác sĩ?

Vậy khi nào trẻ bị viêm mũi họng cần dùng kháng sinh? Câu trả lời là: Khi có bằng chứng nhiễm khuẩn hoặc bội nhiễm vi khuẩn. Và người duy nhất có thể đưa ra kết luận này chính là Bác sĩ.

Vì vậy, ba mẹ hãy đưa trẻ đi khám ngay khi thấy các dấu hiệu bất thường dù là nhỏ nhất:

• Sốt vừa hoặc sốt cao, sốt không đáp ứng thuốc hạ sốt hoặc kéo dài hơn 3 ngày

• Trẻ đau họng, ho khan hoặc ho có đờm

• Các triệu chứng không đỡ mà nặng lên sau 5-7 ngày (ho đặc, dịch mũi chuyển xanh đặc và có mùi hôi).

• Trẻ có biểu hiện khó thở, thở nhanh, thở rít.

• Trẻ mệt lả, li bì, bỏ bú, bỏ ăn hoàn toàn.

• Đặc biệt, trẻ sơ sinh dưới 3 tháng tuổi cần được thăm khám ngay khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.

Bác sĩ sẽ dựa vào thăm khám lâm sàng và có thể chỉ định xét nghiệm (như xét nghiệm máu, phết dịch họng) để quyết định trẻ bị viêm mũi họng có nên dùng kháng sinh hay không.

The MedCare – Đồng hành cùng ba mẹ trên hành trình chăm sóc con

Việc quyết định sử dụng kháng sinh cho trẻ đòi hỏi kiến thức y khoa và kinh nghiệm thực tế. Thay vì tự ý sử dụng thuốc tại nhà, ba mẹ nên tìm kiếm lời khuyên từ các bác sĩ Nhi khoa.

Bác sĩ The MedCare đồng hành cùng ba mẹ trên hành trình chăm sóc con

The MedCare quy tụ đội ngũ bác sĩ nhi khoa trên 10 năm kinh nghiệm, trong đó có các bác sĩ là giám đốc, trưởng khoa từ Bệnh viện Nhi trung ương. Trong mỗi buổi thăm khám, các bác sĩ giúp ba mẹ hiểu rõ từng bệnh lý, hạn chế bỏ sót các triệu chứng, từ đó chẩn đoán chính xác và đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả nhất cho bé. 

Đặc biệt, The Medcare luôn tuân thủ nguyên tắc chỉ kê đơn kháng sinh khi thực sự cần thiết. Điều này đảm bảo an toàn cho bé, tránh lạm dụng thuốc gây ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài.

Nếu ba mẹ đang lo lắng về sức khỏe hô hấp của bé, đừng ngần ngại liên hệ Phòng khám The MedCare để được tư vấn và đặt lịch khám chi tiết!