Việc chăm sóc sức khỏe cho trẻ nhỏ luôn là mối quan tâm hàng đầu của các bậc cha mẹ, đặc biệt là khi con em mình bị sốt. Sốt là triệu chứng phổ biến nhưng nếu không biết cách xử lý, có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm. Trong bài viết này, cùng The MedCare tìm hiểu các cách hạ sốt cho trẻ tại nhà nhanh nhất, giúp phụ huynh yên tâm hơn khi đối mặt với tình huống này.
Trẻ bị sốt – nguyên nhân tại sao?
Sốt là phản ứng tự nhiên của cơ thể khi chống lại nhiễm trùng, và ở trẻ nhỏ, sốt có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Đối với trẻ sơ sinh, sốt thường do nhiễm khuẩn từ vi khuẩn hoặc virus. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 70% trẻ sơ sinh bị sốt là do nhiễm virus như cúm hoặc RSV (Respiratory Syncytial Virus). Hệ miễn dịch của trẻ sơ sinh chưa hoàn thiện, khiến chúng dễ bị tấn công bởi các tác nhân gây bệnh.
Trẻ lớn hơn thường bị sốt do các bệnh nhiễm trùng như viêm họng, viêm tai giữa, hoặc viêm phổi. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), viêm họng do liên cầu khuẩn là nguyên nhân phổ biến gây sốt ở trẻ từ 3 đến 15 tuổi, chiếm khoảng 30% các trường hợp. Những bệnh lý này thường xảy ra khi trẻ tiếp xúc với môi trường đông đúc, đi học hoặc tham gia các hoạt động cộng đồng.
Ngoài ra, các nguyên nhân khác gây sốt ở trẻ bao gồm phản ứng sau tiêm chủng, mọc răng, hoặc dị ứng. Phản ứng sau tiêm chủng, có thể gây sốt nhẹ đến trung bình trong vòng 24 đến 48 giờ sau tiêm. Mọc răng cũng là một nguyên nhân phổ biến, khi trẻ trải qua sự khó chịu và viêm nhiễm nhẹ tại vùng nướu.
Cuối cùng, các bệnh lý mãn tính hoặc tình trạng miễn dịch kém cũng có thể khiến trẻ bị sốt. Trẻ bị các bệnh mãn tính như bệnh tim bẩm sinh, tiểu đường hoặc suy dinh dưỡng có thể dễ bị sốt hơn so với những trẻ khỏe mạnh. Việc phát hiện và điều trị kịp thời các nguyên nhân gây sốt ở trẻ là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ.
Tham khảo: Những dấu hiệu viêm phổi ở trẻ sơ sinh dễ phát hiện nhất
Cách phát hiện trẻ bị sốt
Việc phát hiện trẻ bị sốt kịp thời là rất quan trọng để có thể xử lý nhanh chóng và hiệu quả. Dưới đây là các phương pháp giúp bạn nhận biết và đo nhiệt độ chính xác khi trẻ bị sốt. Điều này sẽ giúp bạn có những cách hạ sốt cho trẻ kịp thời và đúng cách.
Sử dụng nhiệt kế
Một trong những cách đơn giản nhất để phát hiện trẻ bị sốt là sử dụng nhiệt kế. Các loại nhiệt kế điện tử, nhiệt kế tai, hoặc nhiệt kế trán đều cho kết quả nhanh chóng và chính xác.
Nhiệt độ bình thường của trẻ thường dao động từ 36.5°C đến 37.5°C. Nhiệt độ cơ thể từ 37.5°C – 38.5°C được coi là sốt nhẹ, từ 38.5°C – 39°C là sốt vừa, từ 39°C – 40°C là sốt cao và trên 40°C là sốt rất cao. Việc sử dụng nhiệt kế là phương pháp đáng tin cậy để đưa ra cách hạ sốt cho trẻ hiệu quả.
Quan sát các triệu chứng đi kèm
Bên cạnh việc sử dụng nhiệt kế, quan sát các triệu chứng đi kèm cũng giúp phát hiện trẻ bị sốt. Trẻ bị sốt thường có biểu hiện mệt mỏi, khó chịu, quấy khóc, kém ăn hoặc bú ít hơn. Một số trẻ có thể bị nổi ban đỏ trên da, thở nhanh, hoặc có dấu hiệu co giật khi sốt cao. Chú ý đến sự thay đổi trong hành vi và tình trạng sức khỏe của trẻ là cách quan trọng để nhận biết sớm cơn sốt, từ đó đưa ra cách hạ sốt cho trẻ kịp thời.
Kiểm tra bằng cách chạm
Kiểm tra bằng cách chạm vào trán, cổ hoặc bụng của trẻ có thể giúp phát hiện trẻ bị sốt. Khi bị sốt, những vùng này thường cảm thấy nóng hơn so với bình thường.
Tuy nhiên, phương pháp này không thể thay thế hoàn toàn việc sử dụng nhiệt kế vì cảm nhận bằng tay có thể không chính xác. Dù vậy, đây vẫn là cách ban đầu để nghi ngờ và theo dõi tình trạng sốt của trẻ.
Đo nhiệt độ và theo dõi triệu chứng
Để chắc chắn và đưa ra phương án xử lý thích hợp, việc đo nhiệt độ bằng nhiệt kế và theo dõi các triệu chứng của trẻ là rất cần thiết. Nếu nghi ngờ trẻ bị sốt và có các dấu hiệu nghiêm trọng, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị kịp thời. Việc phát hiện và xử lý sớm sẽ giúp ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm và bảo vệ sức khỏe của trẻ tốt hơn.
Các cách hạ sốt cho trẻ tại nhà nhanh nhất
Khi trẻ bị sốt, các bậc cha mẹ thường lo lắng và tìm kiếm những phương pháp an toàn để giúp con mình hồi phục nhanh chóng. Việc nắm vững cách hạ sốt cho trẻ tại nhà nhanh nhất không chỉ giúp giảm bớt căng thẳng cho cha mẹ mà còn đảm bảo sức khỏe cho trẻ. Dưới đây là các bước xử trí sốt tại nhà an toàn và hiệu quả mà các bậc phụ huynh có thể áp dụng:
Nới rộng quần áo, đảm bảo môi trường thoáng mát
Bố mẹ cần cho trẻ nằm xuống, hạn chế chạy nhảy, nghịch ngợm, đặc biệt khi trẻ tăng thân nhiệt nhanh và từng có tiền sử co giật do sốt. Sau đó, trẻ cần được nới rộng quần áo, không để mặc đồ quá chật hay ủ ấm quá kỹ, thậm chí có thể cởi hết quần áo trên người con. Điều này sẽ giúp tăng diện tích da được tiếp xúc với môi trường ở nhiệt độ thấp hơn nhiệt độ cơ thể trẻ.
Môi trường xung quanh cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hạ sốt cho trẻ. Giữ cho phòng của trẻ thoáng mát, không quá nóng hay quá lạnh. Sử dụng quạt hoặc máy điều hòa ở mức nhiệt độ vừa phải để duy trì không khí trong lành và dễ chịu.
Tham khảo: Có nên khám tổng quát cho bé không?
Cho trẻ uống đủ nước
Khi sốt, trẻ thở nhanh và rất dễ mất nước, dẫn đến rối loạn chuyển hoá, kích thích thần kinh. Nếu thân nhiệt tăng 1°C trong vòng một giờ, trẻ có thể mất khoảng 100 – 150ml nước. Do đó, cần đảm bảo cho trẻ uống đủ nước khi bị sốt, vừa để tránh mất nước, duy trì cân bằng nhiệt độ cơ thể, vừa hỗ trợ quá trình phục hồi. Nước lọc, nước trái cây hoặc các loại nước điện giải dành cho trẻ em là những lựa chọn tốt.
Bên cạnh nước, có thể cho trẻ uống các loại trà thảo mộc nhẹ như trà hoa cúc hoặc trà gừng, giúp thanh nhiệt và làm dịu cơ thể. Đối với trẻ còn bú mẹ, tăng cường bú mẹ cũng là cách giúp trẻ nhận đủ lượng nước và dinh dưỡng cần thiết.
Chườm ấm cơ thể
Kinh nghiệm chăm sóc được ông bà lưu truyền trong dân gian thường là làm mát cơ thể khi sốt, tuy nhiên việc này sẽ khiến các mạch máu ngoại vi dưới da co lại, nhiệt không thoát được ra ngoài mà sẽ dồn về trung tâm, không tốt cho trẻ. Thay vào đó, trẻ cần được chườm ấm để các mạch máu ngoại vi dưới da giãn ra, giúp nhiệt thoát ra ngoài tốt hơn.
Bố mẹ có thể dùng nhiều khăn, dấp nước ấm trong khoảng 40°C – 50°C và chườm vào các vùng da mỏng của con như nách, bẹn, trán. Chườm ấm cơ thể cũng sẽ giúp con cảm thấy dễ chịu hơn.
Sử dụng thuốc hạ sốt
Một trong những cách hạ sốt cho trẻ hiệu quả nhất là sử dụng thuốc hạ sốt như Paracetamol hoặc Ibuprofen, trong đó ưu tiên hàng đầu khi dùng cho trẻ là Paracetamol. Trường hợp trẻ sốt cao, không đáp ứng với Paracetamol, bố mẹ có thể sử dụng Ibuprofen, nhưng cần loại trừ sốt xuất huyết.
Những loại thuốc này giúp giảm nhiệt độ cơ thể nhanh chóng và an toàn khi sử dụng đúng liều lượng theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc nhà sản xuất. Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, cần đặc biệt chú ý đến liều lượng và tần suất sử dụng thuốc.
Ngoài ra, không nên tự ý sử dụng aspirin để hạ sốt cho trẻ, đặc biệt là trẻ dưới 12 tuổi, vì có thể gây ra hội chứng Reye – một tình trạng nguy hiểm gây tổn thương não cấp tính và thoái hóa mỡ phủ tạng. Nếu sau khi sử dụng thuốc hạ sốt mà trẻ không giảm sốt hoặc có các biểu hiện bất thường, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị kịp thời.
Lưu ý khi thực hiện hạ sốt tại nhà cho trẻ
Khi thực hiện các biện pháp hạ sốt tại nhà cho trẻ, điều quan trọng là phải tuân thủ các nguyên tắc cơ bản để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Dưới đây là một số lưu ý mà các bậc cha mẹ nên ghi nhớ khi áp dụng các cách hạ sốt cho trẻ tại nhà mà chưa có chỉ dẫn y tế của bác sĩ:
- Trẻ dưới 3 tháng tuổi nếu sốt cần cho đi khám ngay lập tức, kể cả ban đêm, do phần lớn nguyên nhân gây sốt ở độ tuổi này có liên quan tới các bệnh viêm màng não, rất nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị sớm.
- Không dùng thuốc quá liều: Dùng thuốc hạ sốt đúng liều lượng và tuân thủ khoảng cách thời gian giữa các lần theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc nhà sản xuất để tránh nguy cơ ngộ độc và các tác dụng phụ không mong muốn.
- Theo dõi nhiệt độ thường xuyên: Đo nhiệt độ cơ thể trẻ đều đặn để kiểm soát tình trạng sốt và điều chỉnh phương pháp hạ sốt kịp thời. Việc này giúp bạn biết khi nào cần tìm kiếm sự hỗ trợ y tế.
- Không tắm nước lạnh: Tránh tắm hoặc lau người cho trẻ bằng nước lạnh vì có thể khiến trẻ cảm thấy khó chịu và không mang lại tác dụng hạ sốt. Nên sử dụng nước ấm để lau mát cơ thể trẻ như đã hướng dẫn bên trên.
- Giữ cho trẻ thoải mái và nghỉ ngơi: Đảm bảo trẻ được nghỉ ngơi đầy đủ và ở trong môi trường yên tĩnh, thoáng mát. Nghỉ ngơi giúp cơ thể trẻ phục hồi nhanh hơn và tăng cường hệ miễn dịch.
- Không dùng các biện pháp dân gian không kiểm chứng: Tránh sử dụng các biện pháp dân gian chưa được kiểm chứng khoa học như đắp lá cây, chườm lạnh bằng đá trực tiếp lên da trẻ, vì có thể gây tổn thương và nhiễm trùng.
- Liên hệ bác sĩ khi cần thiết: Nếu sau khi thực hiện các biện pháp tại nhà mà trẻ vẫn không giảm sốt, hoặc có các triệu chứng bất thường như mệt mỏi, lừ đừ, co giật, khó thở…, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Khám bệnh cho trẻ tại The MedCare
Khi trẻ bị sốt, bố mẹ không nên chủ quan vì sốt có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý nguy hiểm như nhiễm trùng, viêm phổi, hoặc bệnh truyền nhiễm. Việc chỉ dựa vào các biện pháp hạ sốt tại nhà mà không kiểm tra kỹ lưỡng có thể bỏ sót những nguy cơ tiềm ẩn. Do đó, ngoài việc theo dõi và tìm cách hạ sốt cho trẻ tại nhà, bố mẹ nên đưa trẻ đến khám tại các cơ sở y tế để đảm bảo sức khỏe của con em mình.
Việc đưa trẻ đi khám giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời những bệnh lý có thể gây nguy hiểm. Tại hệ thống phòng khám The MedCare, chúng tôi cung cấp dịch vụ khám nhi với cơ sở vật chất hiện đại, đảm bảo môi trường sạch sẽ, an toàn cho trẻ. Với đầy đủ các thiết bị xét nghiệm, nội soi tai mũi họng, siêu âm, chụp X-quang, các bác sĩ tại The MedCare có thể đánh giá đúng và tìm ra nguyên nhân gây sốt cũng như các triệu chứng khác ở trẻ, từ đó đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
Đội ngũ bác sĩ tại The MedCare đều là những chuyên gia giỏi, giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực nhi khoa. Các bác sĩ không chỉ tận tâm trong việc khám và điều trị mà còn luôn lắng nghe, tư vấn chi tiết cho bố mẹ về cách hạ sốt cho trẻ và chăm sóc sức khỏe tổng quát. Với sự chăm sóc tận tình và chuyên nghiệp, The MedCare cam kết mang đến sự an tâm tuyệt đối cho các bậc phụ huynh và sức khỏe tốt nhất cho trẻ nhỏ.
